TNO en CBS werken aan transparant en toetsbaar AI-gebruik

In de publieke sector wordt steeds vaker geëxperimenteerd en op bescheiden schaal gewerkt met artificiële intelligentie (AI), bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit en gezondheid. Om dat op een eerlijke en verantwoorde manier te doen, is het noodzakelijk dat de AI-technologie die gebruikt wordt transparant en toetsbaar is.

TNO en het CBS slaan als TNO-CBS Partnership for Trusted AI de handen ineen om een transparant, eerlijk en toetsbaar gebruik van AI in de publieke sector te stimuleren, met aandacht voor ethische, juridische en organisatorische randvoorwaarden.

AI is overal

Artificiële Intelligentie heeft, zonder dat we het misschien merken, veel invloed gekregen op ons dagelijkse leven. Het zit in onze smartphone, helpt ons bij het shoppen en draagt bij aan wetenschappelijk onderzoek dat wordt uitgevoerd. AI kan grote voordelen hebben. De herkenning van spraak, beelden en patronen, vertaalmachines, robots en vraag- en antwoordsystemen kunnen het gemak en onze gebruikerservaring verbeteren. In de gezondheidszorg kunnen met behulp van AI  kleine veranderingen en afwijkingen bij patiënten veel nauwkeuriger worden waargenomen dan door een arts. Met AI kunnen ook zeer gecompliceerde operaties uitgevoerd worden. In zijn algemeenheid biedt AI steeds meer mogelijkheden om oplossingen te vinden voor maatschappelijke vraagstukken.

Maatschappelijke vraagstukken

TNO en het CBS werken al veel samen op het gebied van maatschappelijke vraagstukken in de zorg, arbeid, veiligheid en criminaliteit, energie, klimaat en mobiliteit. Beide onafhankelijke organisaties ontwikkelen ook AI-kennis en toepassingen. Met de unieke data waarover het CBS beschikt, produceert het feitelijke kennis over de stand van Nederland. Deze kennis wordt gebruikt voor beleid, onderzoek en debat. In de verwerking maakt het CBS steeds meer gebruik van slimme algoritmen en geavanceerde methoden voor toegang tot de brondata.

TNO beschikt naast veel inhoudelijke kennis over state-of-the art expertise om veilig data te delen en algoritmes te maken om besluitvorming te ondersteunen. Om die redenen is het voor de hand liggend dat TNO en het CBS nu de handen ineen slaan bij het gebruik van AI in de publieke sector.

Energietransitie

Directeur-Generaal Tjark Tjin-A-Tsoi van het CBS: ‘Een van de thema’s waarop we al samenwerken is energietransitie. TNO en het CBS experimenteren samen met de publieke sector en energieleveranciers met AI voor het signaleren van kansen en risico’s in energieproductie- en gebruik. We verkennen bijvoorbeeld vanuit de ruimte de beschikbaarheid van zonne-energie door zonnepanelen in kaart te brengen aan de hand van satellietfoto’s.’

Andere AI-voorbeelden zijn te vinden in de zorg. Nederlanders leven steeds langer, maar de kosten van de gezondheidszorg lopen in een hoog tempo op. Paul de Krom, CEO bij TNO: ‘Dat vraagt om een transformatie van ons zorgsysteem, waarin leefstijl en gepersonaliseerde adviezen cruciaal zijn. Digitalisering en AI kunnen hieraan grote bijdragen leveren, bijvoorbeeld bij het opsporen van gezondheidsrisico’s, door inzicht te geven in de effectiviteit van behandelingen en bij het persoonlijk maken van preventieprogramma’s en behandelingen.

TNO heeft enerzijds al veel praktijkervaring in het domein van de leefstijlgeneeskunde en werkt aan nieuwe technologie om dergelijke privacygevoelige data op een verantwoorde wijze te kunnen delen.’

Overheid en marktpartijen met elkaar verbinden

TNO en het CBS kunnen overheidsorganisaties en marktpartijen vanuit een vertrouwde en onafhankelijke positie met elkaar verbinden. Om te komen tot toetsbare en transparante technieken voor AI wordt een aantal gerichte maatschappelijke programma’s opgezet. Elk van deze programma’s is gekoppeld aan maatschappelijke thema’s uit het innovatiebeleid van het kabinet: energietransitie, duurzaamheid, veiligheid, gezondheid en zorg, landbouw, water en voedsel. TNO en het CBS nodigen  overheden, bedrijven en onderzoeksinstellingen uit te participeren in deze programma’s.

Het doel is dat zowel overheidsorganisaties als marktpartijen kunnen beschikken over AI-kennis en -toepassingen op basis van betrouwbare data en technieken, zodat het publieke belang verzekerd is.

Wilt u samenwerken met TNO-CBS Partnership for Trusted AI om te komen tot transparante en toetsbare technieken voor het gebruik van AI? Neem dan voor nadere informatie contact op met: samenwerking@cbs.nl of info@tno.nl.