‘Organisaties ontwikkelen zich sneller door aandacht voor samenhang’

Om alle maatschappelijke en technologische ontwikkelingen bij te houden, moeten bedrijven en overheden steeds sneller reageren. Volgens Rob Stovers lukt dit alleen als je inzicht krijgt in alle aspecten van een organisatie: “Complexiteit moet je omarmen.”

Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op. Het is voor bedrijven en overheden niet eenvoudig om hierop juist en snel te reageren, terwijl dit voor het bereiken van hun doelen wel nodig is. Om ervoor te zorgen dat alle veranderingen verbonden zijn en blijven met deze doelen, is het nodig inzicht te hebben in hoe belangrijke aspecten van een organisatie met elkaar samenhangen.

Rob Stovers is een van de ontwikkelaars van een methode waarmee je dit inzicht verkrijgt: “Complexe vraagstukken zoals een nieuw product in de markt zetten of het digitaliseren van je processen raken heel veel aspecten. Denk aan dienstverlening, cultuur, werkwijze en informatietechnologie. Als je onvoldoende zicht hebt op hoe die aspecten met elkaar samenhangen, kun je onmogelijk een goed passende oplossing bedenken”.

Beperkt perspectief

In veel gevallen worden oplossingen voor complexe vraagstukken vanuit een te beperkt perspectief bedacht. Dan wordt bijvoorbeeld digitalisering als een IT-probleem gezien en blijkt pas later dat veel meer aspecten een rol spelen. Er moet dan worden ingegrepen en bijgestuurd. Dat kun je voorkomen door in een vroeg stadium de juiste verbanden te leggen.

Rob Stovers van adviesbureau Solventa helpt organisaties al jarenlang om veranderingen beter op elkaar af te stemmen. “In de organisaties waar ik kom, zie ik veel goede initiatieven, maar de samenhang tussen al die initiatieven ontbreekt. Dan kom je niet tot het beste resultaat.” De methode GEA (General Enterprise Architecting) is ruim tien jaar geleden ontstaan en is een instrument om de ontwikkeling van een organisatie in samenhang te sturen. In het boek GEA enterprisearchitectuur in de praktijk zijn de laatste inzichten en praktijkervaringen gebundeld.

Complexe organisaties

Om tot beter passende oplossingen te komen, hoef je een hele organisatie niet tot op detailniveau te beschrijven. Stovers: “Grote organisaties zijn zo complex dat het volledig uitschrijven en ontwerpen ervan onmogelijk is. Als je er al in zou slagen, helpt het nog weinig omdat je door de bomen het bos niet zou zien. Het gaat erom dat je de essentie van de samenhang in een organisatie kunt pakken, dat je het daarover eens wordt en dat je dit gebruikt bij grote veranderingen.” We zien dat organisaties zich daardoor ook sneller kunnen ontwikkelen.

Op deze manier heeft bijvoorbeeld een woonstichting de methode gebruikt om haar financiële functie te versterken. Dit werd gedaan met het besef dat niet alleen ‘de afdeling financiën’, maar alle disciplines in de organisatie daaraan moeten bijdragen. In nauwe samenwerking met alle verantwoordelijke managers zijn oplossingen aangedragen en met elkaar verbonden. Het vraagstuk is daardoor doelgerichter aangepakt en er was meer draagvlak voor de oplossing.

“Organisaties die op deze manier complexiteit omarmen, energie steken in het leggen van de juiste verbindingen en daar consequent op sturen, zijn succesvoller”, concludeert Stovers.

Samenvatting

Ontwikkelingen op bestuurlijk, organisatorisch en technologisch gebied volgen zich in een steeds hoger tempo op. Structuren zijn steeds minder vast en nieuwe dienstverlenings- en bedrijfsmodellen zijn noodzakelijk om de prestaties van een organisatie te behouden of te verbeteren. Dit leidt tot een toenemende behoefte aan besturend vermogen om als organisatie bij grote veranderingen snel de juiste richting te kiezen en de samenhang te behouden en te versterken.

Dit boek laat zien hoe het stuurinstrument General Enterprise Architecting (GEA) wordt ingezet om te sturen op samenhang. Sinds de ontwikkeling van GEA is er bij veel organisaties ervaring opgedaan met het toepassen ervan. Op veel verschillende manieren is met behulp van GEA een bijdrage geleverd aan het besturend vermogen van organisaties en het oplossen van complexe vraagstukken. Dit leverde een schat aan informatie op over de praktische toepassing van enterprisearchitectuur volgens het gedachtegoed van GEA.

Dit boek is bedoeld voor enterprisearchitecten en andere professionals die ‘sturen op samenhang’ in hun praktijk willen gebruiken. Het oplossen van enterprisevraagstukken staat in dit boek centraal. Aan de hand van een concreet stappenplan wordt uitgelegd hoe ‘samenhang’ expliciet wordt gemaakt en op welke manier dit wordt gebruikt om een oplossing voor een enterprisevraagstuk te ontwikkelen.

Vanuit deze basis wordt in dit boek verder ingegaan op:

• de werking van GEA in de praktijk;
• de relatie met portfoliomanagement en agile werken;
• de inrichting van de enterprisearchitectuurfunctie en het meten van de volwassenheid daarvan;
• de manier waarop GEA kan worden gecombineerd met andere instrumenten, zoals strategische stuurinstrumenten, enterprisearchitectuurmethoden en -raamwerken en referentiearchitecturen.

Dit boek stelt de lezer in staat GEA ’te doen’ en in te passen in de dagelijkse architectuurpraktijk. Met als doel de prestaties van organisaties te verbeteren.